Jak nauka gry na pianinie działa na umysł i emocje

Przez lata wstrzymywałam się od szerzenia opinii, że gra na pianinie wspaniale działa na umysł i poprawia zdolności matematyczne. To często spotykana opinia, jednak brakowało mi dowodów.

Dziś mogę opisać na własnym przykładzie, jak gra na pianinie działa na emocje i przekonać Państwa, jak bardzo warto grać na pianinie.

Na pianinie grałam od kiedy miałam 6 lat i codzienna gra towarzyszyła mi długo, aż do okresu studiów - potem grałam sporadycznie, a gdy założyłam własną rodzinę, to już prawie wcale.

W ubiegłym roku czułam zbyt dużo stresu i napięcia w codziennym życiu, zachęcona przez znajomych wzięłam udział w kursie uważności (czyli "mindfulness"), który uczy czerpania radości z chwili bieżącej, pozwala poczuć większy spokój i zadowolenie z codziennego życia. Kurs podobał mi się - bardzo poprawił mój nastrój i podejście do życia. Jednak utrzymanie tego dobrego stanu wymagało tzw. praktyki, czyli ćwiczeń oddechowych, medytacji itd. A tego czasu wciąż miałam za mało.

Kilka miesięcy temu, z uwagi na napotkane piękne utwory, przez kolejne dni więcej grałam na pianinie. I spostrzegłam, że emocje, które mam po grze na pianinie są podobne do tych, które osiągałam przez ćwiczenia z mindfulness. W ostatnich miesiącach przekonałam się, że gra na pianinie pozwala mi czuć się dobrze i spokojnie, dokładnie tak, jak praktyka mindfulness.

Zrezygnowałam z ćwiczeń z uważności na rzecz zwyczajnej gry na pianinie, a efekt jest taki sam: większy spokój i lepszy nastrój.

Dla mnie jest to niezwykłe odkrycie, bo zupełnie zmienia moje podejście do pianina - nie jest to "strata czasu", jak czasem zaczynałam o tym myśleć, tylko jest to niezwykły rozwój emocjonalny i intelektualny - gra na pianinie to zajęcie, które wpływa na nas tak znacząco, jak specjalne ćwiczenia, mające poprawiać pracę mózgu.

Polecam Państwu gorąco - dla każdego, w każdym wieku. Po to, by poczuć uspokojenie i radość z codzienności :)

Nauka gry na pianinie - pierwsze kroki

Jak rozpocząć naukę gry na pianinie?

Pierwsze miesiące nauki gry na pianinie mogą wydawać się żmudne - w tym czasie ćwiczy się proste gamy oraz łatwe utwory, grane często jedną ręką.

Są różne podejścia do tego, jak rozpocząć naukę gry. Moim zdaniem, jeśli nauka gry ma być początkiem poważniejszej, kilkuletniej nauki, to należy ją zacząć właśnie od ćwiczenia gam i prostych wprawek.

Inne podejście to m.in. metoda Suzuki, gdzie nie ćwiczy się gam i prostych etiud, tylko intuicyjnie naśladuje się nauczyciela, szukając "własnej" techniki. Więcej o tej metodzie napisałam tutaj:

Jak w praktyce wyglądają pierwsze miesiące nauki gry na pianinie, zakładając "klasyczny" typ nauki:

Celem tego etapu jest upewnienie się, że ręka jest luźna podczas gry, a palce (i ciężar całej ręki) oparte na klawiaturze. W tym celu ćwiczy się najprostsze melodie, początkowo prawą i lewą ręką osobno, oraz gamy - na początku również oddzielnie. 

Jakie utwory grać w pierwszych miesiącach nauki?

Program, czyli wybór utworów, jakich w danym momencie uczy się osoba rozpoczynająca naukę, zazwyczaj składa się z 2 - 3 utworów oraz z gamy (w kolejnych miesiącach mogą dojść też pasaże). 

Utwory są różnego rodzaju, tak, by uczący się poznał różnorodne kwestie - zarówno techniczne jak i te dotyczące harmonii. Repertuar uczącego się powinien więc składać się przykładowo z następujących utworów:

• etiuda (autorzy znanych etiud to m.in.: C. Gurlitt, H. Gnesina, często korzysta się z wyboru etiud "Etiudy dla dzieci na fortepian" pod red. S. Raube)

• utwór J. S. Bach (w początkowym etapie będzie to zapewne z podręcznika "Łatwe utwory na fortepian")

• utwór tzw. "dowolny", np. z nut "W krainie melodii"

Każde ćwiczenie rozpoczyna się od zagrania gamy. Pierwsze gamy są w tonacji C-dur / a-moll lub G-dur / e-moll, ponieważ są to tonacje najłatwiejsze. Przy poważnym podejściu do nauki warto kupić książkę "Gamy i pasaże", w której przedstawione są wszystkie gamy i pasaże wraz z palcowaniem.

Jak ćwiczyć grę na pianinie?

3 zbiory utworów przedstawione powyżej oraz książka "Gamy i pasaże" swobodnie wystarczą na pierwszy rok nauki. Można w tym czasie dobrze opanować po kilka utworów z każdego z tych zbiorów. Każdy z utworów najlepiej rozpocząć od nauki osobno prawą i lewą ręką, dopiero po kilku tygodniach warto próbować łączyć obydwie ręce. Ważne jest też, by ćwiczyć powoli. Dużo bardziej wartościowa jest powolna, ale pewna i prawidłowa gra, aniżeli utwór grany zbyt szybko, czy też bez prawidłowej techniki.

Więcej informacji o początkach nauki gry na pianinie zawarłam we wpisie o nauce gry dla początkujących - proszę kliknąć tutaj. Tematy, które omawiam w tym wpisie to:

• Nauka nut

• Koordynacja obydwu rąk

• Praca nad utworem od strony muzycznej

• Jak przygotować się do pierwszych lekcji

• Różnice między lekcjami prywatnymi, szkołami muzycznymi, a nauką samodzielną czy z aplikacji muzycznych

Życzę Państwu wspaniałej nauki!

Utwór "Mam tę moc" ("Let it go") z filmu Kraina lodu - jak zagrać na pianinie

Jak wykonać na pianinie utwór "Mam tę moc" z filmu "Kraina lodu"? Poniżej nagrania oraz nuty (zapis literowy) - zapraszam do nauki!

Część 1 utworu "Mam tę moc" ("Let it go"):

Część 2 utworu "Mam tę moc" ("Let it go"):

Część 3 utworu "Mam tę moc" ("Let it go"):

Nuty, z których korzystałam w tym utworze dostępne są do kupienia tutaj (link zewnętrzny, niezależny od Elpiano):

"Mam tę moc" - Kraina Lodu / "Let it go" - Frozen - nuty (music sheet)

Zapis literowy powyższej wersji "Mam tę moc" ("Let it go") - 3 pierwsze strony:

Prawa ręka: (Znak: "/" oznacza kolejny takt, a "&" akord)

Fis, G, H, Fis, G / Fis, G, H, G, Fis, A / E, Fis, A, E, Fis, A / D, C

Fis, G, H, Fis, G / G, Fis, H, G, Fis, A / E, Fis, A, E, Fis, A / D, Cis, E

H, H, H, H, H / H, A, G, G, G, G / A, A, A, G, E 

D, C, E / H, H, H, H, D, D / H, G, G / A, H, A, G, A 

D, Cis / H, H, D, E / D, H, D, D / D, C, H, C

H, D, E, Fis, G, A, H, C / G & H, A, H, A, G, Fis & A / A, H, A, G / Cis & E / E, A

E & Fis, A, A, D, D / A, A, E, E / E, D, E, E, D

C & E, Fis, G, Fis, D & Fis / A, A, D, A & D / A, A, E, C & E

D, C & E / D & Fis, E & G / E, Fis, G

D, D, A / G / E, E, E, E, Fis, G

E, Fis, G / D, H, Fis & A / G, A, G & H

H, C, H, A, G / E & A, G, E & C, E & C / G & H & D, H, Fis & A / G, G

G & H & D, H, E & G / G, G / H & D & Fis, D, D / B, G

E & C, C, H, C, H, C, C / H, G.

Lewa ręka:

E & H / C & G / D & A / A & E 

E & H / C & G / D & A / A & E 

E, H, E / C, G, C, G / D, A, D

A & E & A / E, H, E / C, G, D, E / D, A, D

A, E, A /  E, H, E, H / C, G, C, G / D, A, D, A

A, E, A & C / E & E, D & D / A, E, A, H / A & Cis

D & A & D / D & A & D / C & G & C

C & G & C /  D & A & D /  D & A & D

C & G & C razy 4 / C & G & C razy 3 / C & G & C razy 4 / C & G & C razy 3

(G & H, D) razy 4 / (Fis & A, D) razy 4 / (G & H, E) razy 4

(G & C, E) razy 4 / (G & H, D) razy 4 /(Fis & A, D) razy 4

(E & G, H) razy 4 / (E & G, C) razy 2, E & G, C / G, D, G, D, G, D, G, D / D, A, D, A, D, A, D, A

E, H, E, H, E, H, E, H / C, G, C, G, C, G, C, G / H, Fis, H, Cis, D, H / B, F, B, C, D, B

C & G & C.

O nauce gry na pianinie przez dzieci - jaki powinien być nauczyciel?

Zbliża się rok szkolny, rodzice szukają dla swoich dzieci wartościowych zajęć, pomysłów na rozwój. Jeśli rozważacie Państwo dla swojego dziecka naukę gry na pianinie, zapraszam do przeczytania poniższego wpisu - mam nadzieję, że będzie pomocny :)

Nie istnieje jeden opis idealnego nauczyciela. Jednak subiektywnie napiszę to, co potwierdzają rozmawiający ze mną klienci - rodzice uczących się dzieci: szczerze polecam nauczyciela chwalącego, a nie ganiącego; szukającego dobrych stron, a nie wyłącznie krytykującego; nagradzającego, a nie karcącego.

Publiczna gra jest już dla dziecka stresująca sama w sobie. Grając, dziecko musi wysłuchać melodię, wytrzymać równe tempo utworu, często nauczyć się utworu i zagrać go z pamięci. Jeśli dodatkowo zamiast uśmiechu nauczyciela i wsparcia otrzyma negatywne emocje, wówczas przestraszy się i powie rodzicom, że nie chce grać. Piszę sporo o emocjach, bo przy nauce muzyki jest to kluczowe. Dziecko nie będzie grać dobrze, twórczo, czyli inaczej to określając w sposób mądry i prawdziwy, jeśli będzie grało z lęku przed krytyką. By dobrze grać, trzeba mieć pewność siebie, to w przypadku dzieci jest bardzo ważne i bardzo trudne do osiągnięcia. Piszę te słowa zarówno jako osoba, która ma za sobą edukację muzyczną, jak i jako mama, rozważająca rozwój własnego dziecka.

Ta postawa akceptacji może być przeniesiona na każdą sferę edukacji dzieci, jednak o ile stres nie przeszkadza w egzaminie z matematyki, o tyle zbyt duży strach podczas lekcji lub egzaminu z gry na pianinie uniemożliwia wartościowe zagranie utworu.

Przy grze na instrumencie chodzi nie tylko o prawidłowe odczytanie nut. Jest to podstawa, ale nie kwestia wystarczająca. By wykonać utwór w sposób wartościowy, należy ten utwór polubić, poznać i przemyśleć każdą nutę. Należy ułożyć z utworu opowieść, a potem mieć odwagę i umiejętność, by tę stworzoną "opowieść" zagrać publicznie, panując nad utworem. Przy braku wsparcia nauczyciela, uczeń tylko "odgrywa" utwór, nie panuje nad nim, nie wsłuchuje się, zmienia tempo, przyspiesza, bo chce jak najszybciej skończyć. Dobre emocje i wsparcie nauczyciela są niezbędne - wówczas, gdy podczas lekcji nauczyciel z uczniem stworzą razem tę "opowieść" w postaci zinterpretowanego utworu, a następnie na koncercie lub egzaminie uczeń będzie mieć odwagę, by tę swoją interpretację publicznie wykonać.

Niezależnie od tego, czy dziecko będzie uczyło się prywatnie w domu, czy też w szkole lub w ognisku muzycznym, przed wybraniem zajęć polecam poznać nauczyciela lub zapisać dziecko na zajęcia polecane już przez innych rodziców. Jeśli Państwo znacie takich nauczycieli, to zapraszam do przedstawienia ich w komentarzu tego blogu - dziękuję!

Wiedza teoretyczna przy interpretacji utworów

Film wyjaśnia, na ile ważna jest wiedza teoretyczna przy interpretacji wykonywanych utworów.